Voor: trouw en rouw, troost, hoop en solidariteit
Klokken spreken een eigen taal. Ook met één klok kunnen wij met de omgeving delen wat in de kerk gebeurt. Dat begint op zondagmorgen als uitnodiging voor de dienst. Wij luiden de klok in de dienst tijdens het bidden van het Onze Vader en voorafgaand aan het binnendragen van de Paaskaars.
De klok kan ook geluid worden na hoogfeesten, in de Kerstnacht en Paasnacht, maar ook bij het uitdragen van een overledene. Dan klinkt het ritme anders. Dan klinkt het ritme anders. Zie het aardige kerkbladartikel van Amelia Oosterveld over Rouwluiden.
In bijzondere tijden luiden we de klok voor troost en hoop (corona lockdown, oorlog Oekraïne); uit solidariteit met mensen die het moeilijk hebben. Voor het dorp geeft de klok natuurlijk ook de tijd weer. Daarmee verbonden kan de klok in de nieuwjaarsnacht geluid worden, afhankelijk van de beschikbaarheid van een klokkenluider.
Iedere keer klinkt de klok anders, spreekt op eigen wijze.
Enige geschiedenis over de klok:
Uit het plafond van de kerk komt een lang touw dat aan een haak naast de deur vast zit. Het is het touw om de klok te luiden. Een kerk zonder mensen is slechte een gebouw – het is daarom een oude traditie dat elke zondag de kerkklok luidt om de mensen op te roepen ter kerke te gaan. En dat doet de kerkklok van De Oude Lambertus al sinds 1668. De klok is gegoten door P. Hemony in Amsterdam. Op de klok staat o.a. vermeld: “Sit nomen Domini beneficium”, “De naam des Heren zij geprezen”. De klok slaat de hele en halve uren en hangt in een zogenaamde ‘vieringtoren’.
Als in 1795 de Franse tijd begint, wordt al snel een verbod aangekondigd om de klok te luiden voor de aankondiging van kerkdiensten. De Franse revolutie heeft immers een strenge scheiding van kerk en staat tot gevolg, bij Staatsregeling geformaliseerd in 1798. Het torentje boven op de kerk met de luidklok is toen waarschijnlijk gemeentelijk bezit geworden. Het heeft dan in ieder geval een publieke functie, zoals het luiden bij brand. Om toch een aankondiging van diensten per klok mogelijk te maken, besluit de dan zittende kerkenraad de tijden van de diensten aan te passen: direct na het slaan van de klok van 9.00 uur en daarna van 14.00 uur.
In de Tweede Wereldoorlog lijdt de kerk omvangrijke oorlogsschade: de kerk zit vol kogelinslagen en de klok wordt door de Duitsers gevorderd, zoals al eerder was gebeurd in de Tachtigjarige oorlog (waarin het brons was gebruikt voor kanonnen). Gelukkig is de klok na de oorlog weer teruggevonden en kan zij hersteld en teruggeplaatst worden.
Op kosten van eigenaar Gemeente ‘s-Hertogenbosch, zijn de vieringtoren en de klok in 2000/1 grondig gerestaureerd, waarbij ook het torenhaantje is voorzien van een nieuw laagje bladgoud.
(naar: “De oude Lambertus“, door Ans Vermeijden en Kees van Grootheest)
